Przeczytaj rozmowę z ekspertem IŻŻ i odpowiedz na cztery proste pytania zamieszczone pod tekstem.

Pani Profesor, proszę nam powiedzieć, czym tak naprawdę są soki?
Soki to naturalne produkty odżywcze, które powstały ze świeżych, chłodzonych lub mrożonych dojrzałych warzyw lub owoców. To produkty naturalne, dlatego producenci soków nie mogą do nich dodawać żadnych substancji konserwujących, barwników, aromatów innych niż otrzymane z owoców i warzyw, z których te soki są wyprodukowane. Do soków owocowych, pomidorowych oraz stuprocentowych warzywnych nie wolno też dodawać żadnych cukrów (np. glukozy, fruktozy, cukru białego, syropu glukozowo-fruktozowego). Soki to doskonałe źródło substancji odżywczych – witamin, mikro- i makroelementów, antyoksydantów, błonnika. Dlatego szklanka soku może stanowić jedną z pięciu dziennych porcji warzyw lub owoców, po które niestety bardzo rzadko w Polsce sięgamy.

Czasami słyszymy, że soki są tuczące, bo zawierają cukier. Czy w takim razie możemy podawać je dzieciom?
Jak wspomniałam, nie wolno dodawać żadnych cukrów do soków owocowych, pomidorowych i stuprocentowych warzywnych. Gdyby producent to zrobił, złamałby prawo. Pamiętajmy o tym, że ilość cukru, którą widzimy na etykiecie w tabeli wartości odżywczej soku, to ten sam cukier i ta sama jego ilość, jaka znajdowała się w owocu lub warzywie, z którego wykonano ten sok. Niewielkie ilości cukru, a także innych przypraw, mogą być tylko dodane do soków warzywnych i owocowo-warzywnych po to, by poprawić ich smak, podobnie jak innych przypraw. Zatem wartość kaloryczna soków jest zbliżona do wartości warzyw i owoców, z których te soki zostały wyprodukowane. Przeciętna wartość kaloryczna dla 100 ml soku owocowego wynosi ok. 40-50 kcal, na przykład 100 g jabłek to ok. 45 kcal, a 100 ml soku jabłkowego to również ok. 45 kcal. Wartość soków warzywnych jest jeszcze niższa. Dlatego jako produkty odżywcze możemy bezpiecznie podawać dzieciom soki, szczególnie, że jak już wspomniałam, są one niezastąpionym źródłem wielu cennych substancji odżywczych. Szklanka soku dziennie to naprawdę zdrowy nawyk, dobre i wygodne rozwiązanie, aby dostarczyć organizmowi niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania składników.

A Ty w jakie mity o sokach wierzysz? SOKonkurs / Inne

Czy prawdą jest to, że sok z kartonu czy butelki to bezwartościowy produkt, niezawierający witamin i innych ważnych dla zdrowia składników odżywczych?
To mit. Od lat przy produkcji soków stosuje się naturalny proces utrwalania, zwany pasteryzacją. Producenci pasteryzują soki po to, żeby zapewnić mikrobiologiczne bezpieczeństwo produktu i przedłużyć jego trwałość. To z kolei oznacza, że w trakcie procesu niszczone są drobnoustroje i enzymy, które, gdyby były aktywne, prowadziłyby do naturalnego psucia produktu. Proces ten nie ma większego wpływu na obniżenie wartości odżywczej soków. Czy podajemy sok z kartonu, czy z butelki, dzieci mogą czerpać z bogactwa cennych witamin i mikroskładników, które pochodzą z owoców i warzyw, z których dany sok powstał. Jeśli podajemy dzieciom tylko kanapki na śniadanie, to warto do tego posiłku dołożyć jeszcze szklankę soku. W ten sposób zapewnimy im niezbędną ilość owoców lub warzyw w diecie. Dla przykładu szklanka (ok. 200 ml) soku jabłkowego dostarcza aż ok. 200 mg potasu, składnika mineralnego niezwykle istotnego z uwagi na prawidłową gospodarkę elektrolitową w organizmie. W szklance (200 ml) pasteryzowanego soku pomarańczowego znajduje się ponad 45 mg witaminy C. Stanowi to 60 proc. dziennego zapotrzebowania na tę witaminę, której niestety ludzki organizm nie potrafi gromadzić. Dlatego tak ważne jest sukcesywne jej dostarczanie. Witamina C ma bowiem ogromy wpływ na odporność organizmu. Sok pomidorowy, który jest sokiem przecierowym, to źródło praktycznie wszystkich cennych składników odżywczych, głównie potasu (ponad 500 mg w szklance soku). Co ciekawe, likopen zawarty w pasteryzowanym soku pomidorowym, który był poddany obróbce termicznej, czyli naturalnej pasteryzacji, jest lepiej przyswajalny dla człowieka niż pochodzący z surowych pomidorów. Sok marchwiowy jest źródłem beta-karotenu (prowitaminy A), którego zawiera ponad 9000 µg/100 ml. Średnio jedna szklanka (200 ml) soku marchwiowego lub marchwiowo-owocowego pokrywa dzienne zapotrzebowanie osoby dorosłej na witaminę A.

Panuje pogląd, że sok to produkt sztuczny, zawierający konserwanty i inne sztuczne dodatki. Do tego rozcieńczany jest wodą. Czy można zatem podawać go bezpiecznie dzieciom?
Wspomniałam już, że produkcja soków jest uregulowana przepisami prawa. Zabronione jest dodawanie substancji konserwujących, barwników i aromatów innych niż z owoców i warzyw, z których został wyprodukowany sok. Napis na opakowaniu „sok” jest gwarancją, że nie natkniemy się na takie substancje. Muszę podkreślić, że na opakowaniu soku nie znajdziemy informacji „nie zawiera konserwantów”, co może się zdarzyć w przypadku innych produktów. Jest to spowodowane regulacjami dotyczącymi zakazu używania konserwantów do wszystkich soków w opakowaniach jednostkowych,. A ponieważ żaden sok nie jest konserwowany, nie można podawać takiej informacji na opakowaniu soków. Zgodnie z prawem wprowadzałoby to w błąd konsumentów, sugerując, że tylko ten oznaczony sok jest bez dodatku konserwantów. Takie oznaczenie soków jest zatem czynem zabronionym. Warto zwiększać świadomość konsumentów w tej kwestii. Mitem jest również to, że soki są rozcieńczane wodą. Zgodnie z prawem soki, zarówno owocowe, jak i 100% warzywne, odtwarzane z soku zagęszczonego, muszą zawierać dokładnie taką samą ilość wody, jaką zawierały warzywa i owoce, z których ten sok powstał. Można zatem bezpiecznie podawać dzieciom soki, zarówno owocowe jak i warzywne, oraz ich połączenia, niezależnie od opakowania, w jakim są oferowane.

Czy prawdą jest, że soki odwadniają?
To kolejny, dziwny mit. Sok to produkt wykonany z warzyw lub owoców. Gdyby soki odwadniały, musielibyśmy uznać, że również warzywa i owoce odwadniają. Warzywa i owoce składają się w 80-90 proc. z wody. Zawierają więc tę samą ilość wody, jaką zawierają soki z nich wykonane. Ponadto zarówno świeże warzywa i owoce, jak i soki z nich wykonane dostarczają naturalne substancje mineralne. Najważniejsza z nich to potas, istotny w utrzymaniu równowagi sodowo-potasowej oraz równowagi elektrolitycznej w organizmie. Podając dzieciom soki, dostarczamy im płyny oraz niezbędne do prawidłowego funkcjonowania substancje odżywcze i bioaktywne, występujące w warzywach i owocach. Dlatego tak ważne jest, aby poza wodą dzieci sięgały też po szklankę soku dziennie.

Pani Profesor, panuje też powszechne przekonanie, że soki mogą zakwaszać organizm. Czy to prawda?
Wręcz przeciwnie. Soki mogą zmniejszyć zakwaszenie organizmu, chociażby ze względu na zawartość pierwiastków takich jak wapń, potas, fosfor, magnez. Jak już wspomniałam, niezwykle istotny jest potas, niezbędny do zachowania równowagi sodowo-potasowej i elektrolitycznej w organizmie człowieka. Warzywa i owoce oraz soki z nich wytworzone są składnikiem zdrowej, zrównoważonej diety, niezwykle ważnej w przypadku najmłodszych.

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca pięć porcji warzyw i owoców dziennie. Czy zatem szklanka soku może stanowić jedną z tych porcji?
Tak, takie stanowisko zajął również Instytutu Żywności i Żywienia, który umieścił je w swoich zaleceniach. Prawdą jest to, że szklanka soku może stanowić jedną z pięciu dziennych porcji warzyw i owoców, i obejmuje to również pasteryzowane soki z dłuższym terminem przydatności do spożycia, zarówno w kartonie, jak i w butelce.

Sfinansowano ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw.

Odpowiedz na 4 poniższe pytania:
Czy prawdą jest, że do soków owocowych nie wolno dodawać cukru?
Czy pasteryzowane soki mogą zawierać sztuczne substancje, takie jak konserwanty, barwniki i aromaty?
Czy pasteryzowane soki odtworzone z soku zagęszczonego zawierają maksymalnie taką samą ilość wody, jaką miały owoce, z których sok został otrzymany?
Napisz, dlaczego warto codziennie pić szklankę soku?
Odpowiedzi prosimy nadsyłać na adres konkursy@dziennik.pl do 2.08.2016 do godz. 15:00.




Regulamin akcji dostępny jest na stronie: REGULAMIN.