W ostatnich latach w części krajów zaostrzono przepisy dotyczące szczepień w związku z rosnącą liczbą zachorowań na odrę, a także odnotowywanymi przypadkami błonicy czy krztuśca. W Europie rośnie jednak liczba dzieci nieszczepionych z powodu przekonań rodziców. Dlatego pojawiają się takie rozwiązania jak kary finansowe za brak szczepień lub zakaz posyłania niezaszczepionych dzieci do żłobków i przedszkoli. Również w krajach pozaeuropejskich stawia się raczej na różnego rodzaju zachęty do szczepień, niż stosuje nakaz szczepienia.
Dziennik Gazeta Prawna
Polska. Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nakłada obowiązek administracyjny poddania się obowiązkowym szczepieniom. Za brak zgody na szczepienie dziecka rodzicom grozi kara finansowa. Wcześniej podejmowane są próby przekonania rodzica do zaszczepienia dziecka.
Belgia. Szczepienia są dobrowolne. Do szczepień obowiązkowych przeciw WZW B zobowiązani są jedynie pracownicy służby zdrowia.
Czechy. Wymagane są szczepienia przed przyjęciem do przedszkola (6 szczepień do 3. roku życia).
Finlandia. Szczepienia są dobrowolne, ale jest kompleksowy krajowy program szczepień. Wskaźniki szczepień należą tu do najwyższych w Europie. Rząd fiński wprowadził ostatnio obowiązek 4 szczepień (przeciw odrze, ospie wietrznej, krztuścowi i grypie) dla pracowników służby zdrowia i opieki społecznej.
Francja. Od stycznia br. obowiązek szczepień został rozszerzony do 11 szczepionek podawanych dzieciom. Dodano 8 dodatkowych szczepień. Brak zaświadczenia o szczepieniu uniemożliwia dostanie się do placówek edukacyjnych oraz klubów sportowych.
Norwegia. Kraj ten ma jeden z bogatszych kalendarzy szczepień, ale są one dobrowolne. Tu także wskaźniki zaszczepienia są jednymi z najwyższych w Europie.
Włochy. Tu trwa szczepionkowa burza. Od marca br. do włoskich żłobków, przedszkoli i szkół przyjmowane miały być wyłącznie dzieci, których rodzice przedstawią zaświadczenie o wykonanych szczepieniach obowiązkowych. Bezpośrednimi przyczynami zaostrzenia przepisów były epidemia odry oraz niski stan zaszczepienia, który w przypadku dwóch dawek szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce obniżył się z ponad 90 proc. do poniżej 80 proc. Rząd odroczył jednak ten obowiązek o rok, m.in. pod wpływem protestu antyszczepionkowców, i zastąpił zaświadczenia oświadczeniami rodziców. To spowodowało z kolei protest rodziców tych dzieci, które nie mogą być zaszczepione z powodu jakiejś choroby czy braku odporności. Sprawa ma być rozpatrywana przez włoski Trybunał Konstytucyjny.
Niemcy. Wszystkie szczepienia są dobrowolne. W 2017 r. zaostrzono jednak przepisy. Rodzice, którzy przed posłaniem dziecka do przedszkola nie spotkają się z lekarzem, aby porozmawiać o szczepieniach, są karani grzywną do 2,5 tys. euro. Przedszkola mają obowiązek przekazywania władzom informacji o rodzicach unikających takich konsultacji. Dyrektorzy przedszkoli mogą również odmówić przyjmowania dzieci, których rodzice nie przedstawią dokumentu poświadczającego wykonanie szczepienia.
Rumunia. Nie ma obowiązku szczepień. Władze zamierzają jednak wprowadzić obowiązek przedstawienia zaświadczenia o wykonaniu szczepień przy zapisywaniu dziecka do przedszkola/szkoły.
Serbia. Obowiązek szczepień obejmuje 6 szczepionek podawanych do 14. roku życia.
Kanada. Brak szczepień łączy się z ograniczeniem dostępu do szkół i przedszkoli.
USA. Obowiązek szczepień jest realizowany przez pośrednie zachęcanie, dzieci nieszczepione nie są przyjmowane do placówek publicznych.
Australia. Od 2017 r. rodzice, którzy nie zgadzają się na szczepienia z przyczyn pozamedycznych, tracą prawa do świadczeń wypłacanych na dzieci.